Các quy định hạn chế chuyển tiền lợi nhuận ở nước ngoài là mối quan tâm đáng kể đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Điều này gây ngạc nhiên khi không có quy định mới nào được ban hành để điều chỉnh chủ đề này kể từ khi Luật Đầu tư được phê chuẩn vào năm 2005 - dẫn đến tình trạng “luật mới, hướng dẫn cũ”.

Đến nay, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 186/2010/TT-BTC ngày 18/11 hướng dẫn về chuyển lợi nhuận ra nước ngoài của tổ chức, cá nhân nước ngoài thu được lợi nhuận từ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam. Cuối cùng nó thay thế Thông tư số 124/2004/TT-BTC ban hành theo Luật Đầu tư nước ngoài cũ vào năm 2004.

Thông tư mới quy định việc chuyển tiền lợi nhuận từ các hình thức đầu tư trực tiếp khác nhau, cụ thể là đầu tư vào doanh nghiệp, theo hợp đồng, phát triển kinh doanh hoặc góp vốn cho doanh nghiệp.

Lợi nhuận được định nghĩa trong Thông tư là lợi nhuận hợp pháp thu được từ các khoản đầu tư trực tiếp theo quy định của Luật Đầu tư sau khi thực hiện các nghĩa vụ thuế và tài chính khác đối với Nhà nước Việt Nam theo quy định (Điều 2.1). Lợi nhuận có thể là lợi nhuận hàng năm hoặc lợi nhuận thực hiện khi chấm dứt đầu tư trực tiếp vào Việt Nam.

Lợi nhuận hàng năm được định nghĩa là lợi nhuận được phân phối hoặc nhận trong năm tài chính dựa trên báo cáo tài chính đã kiểm toán và tờ khai thuế thu nhập, cộng hoặc trừ các lợi nhuận và chi phí khác. Việc phân phối này được thực hiện vào cuối năm tài chính sau khi doanh nghiệp đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước, nộp báo cáo tài chính đã kiểm toán và khai thuế thu nhập doanh nghiệp trong năm tài chính cho cơ quan thuế có thẩm quyền đối với doanh nghiệp (Điều 3.1 và 4.1).

Tổng số lợi nhuận mà nhà đầu tư nước ngoài nhận được trong quá trình đầu tư trực tiếp vào Việt Nam, trừ đi lợi nhuận sử dụng để tái đầu tư, lợi nhuận đã chuyển ra nước ngoài và lợi nhuận dùng để thanh toán các khoản giải ngân khác tại Việt Nam, được sử dụng để xác định số tiền lợi nhuận được chuyển ra nước ngoài khi chấm dứt đầu tư vào Việt Nam (Điều 3.2). Nhà đầu tư cũng phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình theo Luật Quản lý Thuế.

Trường hợp dựa trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp mà nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư, lỗ tích lũy vẫn còn sau khi chuyển khoản lỗ theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp thì nhà đầu tư nước ngoài không được chuyển lợi nhuận ra nước ngoài. Đây là điểm mới của thông tư nhằm hạn chế một số nhà đầu tư nước ngoài chuẩn bị báo cáo gian lận về thua lỗ khi chuyển lợi nhuận cho công ty mẹ.

Cuối cùng, thông tư mới quy định mẫu chuẩn mà nhà đầu tư nước ngoài phải nộp cho cơ quan thuế ít nhất bảy ngày trước ngày dự định chuyển lợi nhuận ra nước ngoài.

Quy định mới diễn ra 45 ngày sau khi ban hành và dự kiến sẽ thiết lập một khung pháp lý vững chắc cho quy định chuyển lợi nhuận ra nước ngoài của các nhà đầu tư nước ngoài.